Yatırım fonları, yatırımcılardan toplanan paralar ile sermaye piyasası araçları, tahvil/bono, kıymetli madenler, hisse senedi gibi portföylerin yönetilmesidir. Portföy ise bir kuruluşun ya da kişinin sahip olduğu tüm mal varlıkları anlamına gelir. Yatırım yaparak fona katılan herkes, fonun ne kadarına sahip olduklarını gösteren katılma payını alarak fonun yönettiği portföye ortak olur.
Yatırım Fonu Nasıl Kazandırır?
Yatırım fonu ile kazanç elde etmenin üç yolu vardır;
- Fonun sahip olduğu portföylerin değeri artabilir; değeri artan menkul kıymet satıldığında sermaye kazancı elde edilir. Elde edilen kâr ya da zarar fon portföy değerine yansıtılır.
- Fonun sahip olduğu portföyler, faiz ya da kâr payı getirisi sağlayabilir. Bu durumda da elde edilen tüm kâr fon portföy değerine yansıtılır.
- Fonun sahip olduğu menkul kıymetlerin değeri artıyorsa ancak satılmıyorsa katılma paylarının değeri artar. Fon toplam değerinin yüksek olması, yapılan yatırımın değerinin yüksek olduğunu gösterir.
Bu üç yol ile değer kazanan fon üzerinden kâr elde eden yatırımcılar, katılma paylarını satarak yatırım fonunun sahip olduğu portföyde gerçekleşen kârdan paylarını alabilirler.
Yatırım Fonu Çeşitleri
Yatırım yapılan ve yönetilen portföylere göre birçok yatırım fonu çeşidi vardır. En yaygın yatırım fonu seçenekleri şu şekilde sıralanabilir;
- Likit Fon
- Hisse Senedi Fonu
- Hazine bonosu ve devlet tahvili
- Yabancı Menkul Kıymetler Fonu
- Altın Fonu
- Kıymetli Madenler Fonu
- Sektör Fonu, Grup Fonu
- İştirak Fonu
- Gayrimenkul Yatırım Fonu
- Girişim Sermayesi Yatırım Fonu
- Borsa Yatırım Fonları
- Emeklilik Yatırım Fonları
- Karma Fon
- Değişken Fon
- Korunma Amaçlı Fon
- Garantili Fon
- Fon Sepeti
- Serbest Yatırım Fonları
Yatırım Fonu Avantajları
- Yatırım fonu aracılığıyla yapılan yatırım, profesyonel kişiler tarafından yönetilir.
- Birçok portföy çeşidi ile risk en aza indirilebilir ve getir garantisi sağlanabilir.
- Kişisel tasarruflarla yapılması mümkün olmayan yatırımlar, yatırım fonunun birden fazla kişiyi bir araya getirmesi ile mümkün olur.
- Fona yatırım yapıldıktan sonra, tüm yatırım süreçleri yatırım fonu yönetimi tarafından yürütülür, zaman ve enerji gerektiren belge işleri ve bürokratik süreçlerle kişiler uğraşmaz.
- Fonun sahip olduğu portföylerin değer artışı günlük olarak portföy değerine yansır, böylece yatırımın değerlenmesi için uzun süre beklemeye gerek kalmaz; yatırımcı belirli bir kar elde ettikten sonra istediği zaman yatırımını nakit paraya çevirerek fondan ayrılabilir.
Yatırım Fonu Nasıl Korunur?
Yatırım fonlarına ait varlıklar, Takasbank olarak bilinen İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. tarafından korunur ve menkul kıymet işlemlerinin hızlı ve güvenilir bir şekilde yapabilmesini sağlar. Ayrıca, yatırım fonlarına ait varlıklar, fon yöneticileri ya da bir başkası tarafından teminat gösterilemez, ipotek ettirilemez, rehin edilemez ve haczedilemez. Yatırım fonlarına ait varlıklar, Sermaye Piyasası Kanununca garanti altına alınır.
Yatırım Fonuna Yatırım Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Güvenli bir yatırım için bir yatırım fonu seçip yatırım yapmadan önce, araştırılması gereken bazı noktalar var. Bu noktalara dikkat edildiğinde zarar etme riski minimuma indirilir. Yatırım fonu seçmeden önce bilinmesi gerekenler şöyle sıralanabilir;
- Fonun geçmişte yatırım yaptığı, gelecekte yatırım yapacağı yatırım araçları
- Fonun geçmişte en yakın tarihe ait portföy dağılımı ve yatırım stratejisi
- Fonun önerilen vadesi
- Risk seviyesi
- Yatırım stratejisinde yer alan menkul kıymetlerin finansal performanslarını gösteren karşılaştırma ölçütü
- Fonu yöneten şirket ya da kişi
- Getiri garantisi verip vermediği
- Yatırım fonunun kurucusu
- Kurucunun geçmişteki fonlarının performansları
- Yatırım fonunun geçmişteki performansının gelecekteki yatırımlara olan etkisi
- Katılma payı alım satım komisyonu olup olmadığı
- Erken çıkış komisyonu olup olmadığı
- Fondan kazanılan gelire uygulanacak stopaj oranı
- Fonda yapılan alım satım işlemlerinin ne kadar süre içinde gerçekleştirileceği